Did You Know?

Suyun üzeri̇mi̇zde bu kadar büyük bi̇r psi̇koloji̇k etki̇si̇ olabi̇leceğİ ki̇mi̇n aklina geli̇rdi̇? Rahatlatma hi̇ssi̇nden stresten arinmaya ve kalp atişlarimizin yavaşlamasina... Su sesleri̇ İnsanlarin sağliklarini ve algilarini etki̇leyebi̇li̇r.

Duşta yaratıcılık

En iyi fikirlerimiz genellikle duş alırken aklımıza gelir. Peki bu bir gerçek mi yoksa bir efsane mi? Yapılan araştırmalara göre bu bilgi gerçekten bir efsane değil. Yunan matematikçi Arşimet bile en iyi fikirlerinden birini duş alırken aklına geldi. Zaferiyle övündüğü “Evreka!” şeklindeki haykırışı bugün bile popülerliğini koruyor.

Gelin biraz zamanda geriye gidelim...

Evrim üzerinden açıklanabilen bu etki, bizi primat olduğumuz döneme kadar götürüyor. O dönemlerde ani, yüksek ve beklenmedik sesler tehlike anlamına gelirken, doğal seslerin benzer bir anlamı yoktu. Örneğin çığlık sesler, vahşi bir hayvan yakınlarda olduğunun sinyalini verip uyuyan kişileri uyarıyordu. Günümüzde bile insanlar, telefon çalması gibi olağandışı rahatsızlıklar nedeniyle uyanmaya, yoldan gelen sesler gibi sıradan seslerle uyanmaktan daha yatkın.  

Bir trend olarak su

Bu etkiyi benimseyen sayısız uygulama ile de görebileceğimiz gibi, su seslerinin yarattığı bu etkinin keşfedilmesi ile bu etki artık büyük bir trende dönüştü. Örneğin, Sleep Cycle adlı uygulama kullanıcılarının uyku ritimlerini ölçüyor ve uyku esnasında arkada sakinleştirici sesler çalıyor. Ayrıca, Spotify ve YouTube da su seslerini içeren ve uykuya dalmayı kolaylaştırmayı veya konsantrasyonu artırmayı hedefleyen sayısız, süreleri birkaç saatten fazla olan şarkı ve çalma listeleri sunuyor.

Bu şarkıları sunarken de, su seslerini, güncel ASMR trendinin bir parçası halinde sunuyorlar. ASMR (Otonom Duyusal Meridyen Tepkisi), sesler veya diğer duyusal uyarıcılar tarafından tetiklenebilen hoş ve iç gıdıklayıcı bir his deneyimi fenomenini tanımlar. 2014'ten beri, her gün daha fazla video ve ses kaydı, bu hoş hissin deneyimlenmesi amacıyla çevrimiçi olarak kullanıma sunuluyor. Örneğin bu sesler arasında, fısıltı, çatırdayan çakıl, kağıt hışırtısı, parmakların şıklaması sesleri ile elbette her türlü su sesi yer alıyor.

Su sesleri ve kentsel alanlar

Peki su, bu olumlu etkisini diğer yüksek seslerle birlikte kullanıldığında da sürdürebiliyor mu? Kentsel alanlarda trafik gürültüsü önceden programlandığından, bu gibi yerlerde deneyler yapılıyor. Bu deneyler sırasında araştırmacılar kendilerine şu soruyu soruyor: Suyun keyifli sesleri, trafiğin rahatsız edici sesini etkisiz hale getirebilir mi?

Elbette getirebilir! Ancak bu, bir belirli bir ölçüye kadar mümkün. Nihayetinde, su sesi ne kadar keyifli olursa genel durumda o kadar keyifli hale gelir!

Dalış Refleksi

Suyun farklı özellikleri de var: Su ile temas halinde olmanın insanlar üzerinde de olumlu bir etkiye sahip olduğu ortaya kondu. “Dalış refleksi” olarak adlandırılan bu özellik sıklıkla yeni doğan bebeklerde gözlemleniyor. Yüzümüzde deri suya daldığında nefes almamız durur, kalp atışımız yavaşlar ve kan dolaşımımız merkezi bir hale gelir. Bu şekilde bir tepki vermemizin nedeni, sinir sisteminde bulunan parasempatik sinir sisteminin uyarılması ile tetikleniyor. Bu durum, hayatta kalmamız için önemli olan organlarımıza daha az oksijen gitmesini sağlayarak suyun altında daha uzun süre kalabilmemizi sağlıyor. Bu etki, panik ataklara yardımcı olmak için bile kullanılıyor.

Kalp atışını yavaşlatmak için yüze su püskürtme veya birkaç saniyeliğine yüzü su dolu bir kaba batırma yöntemi uygulanır. Bunların yanı sıra, su yüzeyinde yüzerken normalde daha aktif olan beyin dalgalarımız yavaşlar. Teta beyin dalgaları ise meditatif bir huzur hissi deneyimlememize yardımcı olur.

Nereye bakarsak bakalım, duyularımız üzerindeki etkileyici etkileriyle su, bizi şaşırtmaya devam ediyor. Su, sadece yaşam için bir gereklilik değil, aynı zamanda duyularımız üzerinde bıraktığı etkiyle sağlığımız ve refahımıza hayati bir katkı sağlar.